Xí nghiệp thiếc suối Bắc thuộc Công ty cổ phần kim loại màu Nghệ Tĩnh, chuyên khai thác quặng thiếc ở các hầm lò trên địa bàn xã Châu Hạnh, huyện Quỳ Hợp (Nghệ An).

Trung bình mỗi ngày xí nghiệp này nghiền khoảng 30 m³ khối đất đá để lấy quặng thô, tương đương với 10 m³ bùn thải quặng tuồn về bể chứa (vị trí khoanh đỏ).
 

Bể chứa thải quặng này nằm ở lưng chừng núi, độ cao hơn 400 m so với mực nước biển.

Rạng sáng 9/3, bể chứa bất ngờ vỡ phần thân đập bao quanh, đoạn vỡ rộng 12 m. Khoảng 100 khối bùn thải quặng tràn ra sông Nậm Huống. Thời điểm xảy ra sự cố, trong đập chứa hàng nghìn khối bùn thải. 

Bể chứa có thiết kế khoảng 10.000 m³, tuy nhiên quan sát tại hiện trường cho thấy thân bể chỉ được đắp bằng đất.

Hàng năm, khi khối lượng bùn thải nhiều hơn thì xí nghiệp nâng thân bể lên cao bằng cách đắp thêm đất.

Dưới thân bể chứa là vực sâu cả trăm mét và dòng sông Nậm Huống chảy xuống hạ lưu huyện Quỳ Châu.

Sự cố vỡ bể chứa khiến khoảng 100 khối bùn thải quặng tràn ra sông; 1,5 tạ cá ở ao nuôi của một số hộ dân các xã Châu Quang, Châu Cường, Châu Thành (Quỳ Hợp) nằm ở hạ lưu sông Nậm Huống bị chết.

Theo báo cáo ban đầu của Công ty Cổ phần kim loại màu Nghệ Tĩnh, nguyên nhân vỡ bể chứa là do có vị trí nước ngầm dưới chân đập. Sau sự cố, nhà chức trách Nghệ An yêu cầu đình chỉ hoạt động Xí nghiệp thiếc suối Bắc, buộc tập trung gia cố thân đập, không cho bùn thải tiếp tục tràn ra ngoài.

Ngày 13/3, đoàn công tác do ông Tô Xuân Bảo (Phó cục trưởng Cục Kỹ thuật an toàn môi trường công nghiệp, Bộ Công Thương) làm trưởng đoàn đã đến hiện trường vụ vỡ đập chứa bùn thải quặng nhằm khảo sát, chỉ đạo khắc phục sự cố và tìm nguyên nhân. 

Tại hiện trường, 5 ngày sau sự cố, việc gia cố thân đập diễn ra chậm chạp, chỉ vài ba công nhân cùng một chiếc máy múc và máy ủi vần những tảng đá ở bìa rừng đưa tới thân đập để trộn lẫn với đất.

Ông Nguyễn Văn Chiến, Giám đốc Xí nghiệp thiếc Suối Bắc, cho biết chưa xác định được khi nào có thể gia cố xong thân đập.

Tại mặt bể chứa bùn thải đọng lại đặc quánh, bốc mùi rất khó chịu. Trước đó, cơ quan chức năng đã lấy mẫu xét nghiệm chất thải tràn ra sông để đánh giá mức độ ô nhiễm, dự kiến 7 ngày nữa có kết quả.

Cửa hầm lò của Xí nghiệp thiếc Suối Bắc đã bị đóng cửa, niêm phong.

Một số lầm lò tại quả đồi nơi Xí nghiệp thiếc Suối Bắc hoạt động nhiều năm nay, tuy đã chấm dứt khai thác nhưng không được che chắn hay cắm biển cảnh báo nguy hiểm.